22.3.07

Η πηγή της ζωής

update 2: μπορούμε να πούμε το fountain και το τελευταίο (μέχρι στιγμής) analogue αριστούργημα. Εντυπωσιακές info στο wired για τον τρόπο παραγωγής.
-----
Δεν θα γράψω προς το παρών review. Ομολογώ ότι έχω μια ανακλαστική αντίδραση απέναντι στις παρανοήσεις που διαβάζω αλλά ολοκληρωμένο review αδυνατώ να γράψω ακόμα. Από την άλλη είναι από τις ταινίες που δεν χρειάζεται review,τουλάχιστον για τους άλλους, γιατί έχουν τόσο προφανές περιεχόμενο, νόημα και παναθρώπινη διάσταση που δεν χρειάζεται πραγματικά να πεις κάτι. Είτε σου έχει κινήσει μια διαδικασία και έχεις αισθανθεί το δέος του κύκλου της ζωής και του θανάτου είτε όχι.

Το μόνο για το οποίο θα κάνω review είναι για το πόσο έξω μπορεί να έίναι οποιοσδήποτε κριτικός - ιδίως επαγγελματιάς και καλά - που του έβαλε κάτω τουλάχιστον από 3 /5.
( ή κάνοντας copy από εδώ
"Με άλλα λόγια το πιο φιλόδοξο δημιούργημα του Darren Aronofsky είναι συνεπέστατο στα λοιπά με τη δημιουργική του πορεία. Χωρίς σκληρά φτηνά και εν τέλει κατανοητά ψευτοδιανοουμενίστικα πόδια (δεν έχει πρεζάκια αποχαυνωμένα στη τηλεόραση ή ιρανούς να περπατάνε στην έρημο).")

Συμπέρασμα: δείτε το τώρα και αύριο. επικό.
update 1: η ταινία δέχεται την κυριότερη κριτική για την τριπλή αφήγηση (οκ αν δεν μπορεί κάποιος να την καταλάβει καταδεικνύει γεγονότα για αυτόν και όχι την ταινία - είναι τόσο απλό πραγματικά) αλλά και γιατί είναι (λεεί) ... μελόδραμα!!!
τώρα αν το να σε απασχολεί το θέμα του θανάτου, γιατί, τι λύτρωση υπάρχει από αυτόν κλπ είναι "μελοδραματικό" κάποιοι απλά δεν έχουν συνειδητοποιήσει τι υπάρχει στο χώμα κάτω από τα γρασίδια των νεκροταφείων.
τόσο απλά.
Η το τι αποτελεί το χώμα το ίδιο. η τη σκόνη των αστεριών.
Με τον ίδιο τρόπο που ονομάζουν τον προβληματισμό για τα παραπάνω 'μελοδραματισμό" εγώ τους ονομάζω ρηχούς μπροστά στο πρόβλημα της ίδιας τους της ύπαρξης. Δηλαδή όταν ειναι ο θάνατος στο Pulp fiction τον αντιμετωπίζουμε σαν cult event όταν είναι ο ίδιος μας ο θάνατος (σίγουρος) τον βλέπουμε σαν μελό.
Ισως είναι και το άγχος του βιομηχανικού και μεταβιομηχανικου πολιτισμού απέναντισ το θάνατο και ο τροπος αντιμετώπισης του (έχει διαπιστωθεί): απλά τον αγνοεί, τον φοβάται και δεν θέλει να το σκέφτεται σαν υπαρκτό (το μόνο υπαρκτό ωστόσο)
ενδεχόμενο.


και για να μην παρανοόυμε τη ταινία κάνω copy paste από ένα σχολίό μου στο http://vandimir.blogspot.com/2007/03/blog-post_21.html και στο απόσπασμα

vandim: "Η πηγή της ζωής" (The Fountain) φλυαρεί ακατάπαυστα για μεταφυσικά και φιλοσοφικά ζητήματα, είναι πνιγμένη μέχρις εκεί που δεν παίρνει στον βουδισμό, στις περί μετεμψύχωσης θεωρίες, καθώς και σ΄αυτές περί αθανασίας (της ψυχής, υποθέτω, αν και οι προσπάθειες του επιστήμονα αποβλέπουν και στη σωματική αθανασία) και σαν γενικό συμπέρασμα μας υποδεικνύει το ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τον θάνατο, να μην τον φοβόμαστε και να μη θρηνούμε (τώρα το αν αυτό πρέπει να γίνει λόγω της βεβαιότητας ότι η ψυχή είναι ούτως ή άλλως αθάνατη ή για άλλους λόγους, δεν είμαι και πολύ βέβαιος)."

tks: "Δεν υπάρχει καμία τέτοια αναφορά στην ταινία για αθανασία της ψυχής και επομένως και το συμπέρασμα που αναφέρεις - η ζωή αξίζει ώς αθανασία - είναι το ακριβώς αντίθετο της ταινίας - η ζωή αξίζει ως ζωή και μόνο - μπορούμε να συμφιλιωθούμε με τον θάνατο αφού αυτός με την σειρά του γεννάει - άλλη - ζωή.
Ταυτόχρονα αν και εμφανίζει βουδιστικές εικόνες δεν έχει πουθενά βουδιστική θεώρρηση - μέχρι και με χριστιανικά ιδεωδη περι θυσίας του θεανθρώπου είναι συμβατη.

Γενικα γιατί τόσο παρεξήγηση για την ταινία? θέλει απλά λίγο ήρεμη προσωπική σκέψη και ενδοσκόπηση και μπορεί να γινει ολοφάνερη στο μεγαλείο της.
επίσης δεν υπάρχει πουθενά ούτε αιώνια αγάπη ούτε αιώνια ζωή ούτε αιώνιο κάτι. υπάρχει ζωή και αγάπη που δικαιώνεται αφαυτού και υπάρχει και ο κύκλςο της ζωής και του θανάτου ο άπειρα επαναλαμβανόμενος. και αυτά είναι απλά γεγονότα.
τόσο απλά όσο τα χόρτα που φυτρώνουν σε χορταριασμένα μνήματα.

"
αντί περαιτέρω σχολίου λοιπόν ένα copy paste από εδω μιας και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι καλύτερο αυτή τη στιγμή:
ούτο το προστάτευσα (ευτυχώς) καλά. Από την μήνιδα της κριτικής, από τα σχόλια των γνωστών, από την καθημερινότητα που πρώτα τέτοια έργα τέχνης τεμαχίζει.

Η κατεστημένη κριτική πάντα βάζει στόχο οτιδήποτε συναισθηματικό – διαβάστε περισσότερα στην έξοχη κριτική του Time – λες και για κάποιο λόγο αυτά που μας κάνουν να κλαίμε είναι ανυπόληπτα, αντιπνευματικά, προϊόντα υποκουλτούρας. Έτσι και δω, η κριτική έκανε το θαύμα της.

Όχι πως ο κόσμος θα συρρεύσει. Το Fountain είναι μια προσωπική οπτασία του Ντάρεν Αρονόφσκι. Ένα παιδί τόσο δικό του, που προτίμησε να περιμένει έξι χρόνια για να βρει τις συνθήκες, τα λεφτά, τους ηθοποιούς. Προτίμησε να απορρίψει αμαρτωλά paychecks για να σκηνοθετήσει τον Batman. Προτίμησε να διακινδυνεύσει το χυδαίο κράξιμο του ανηλεούς μέσου όρου.

Των κριτικών που θα του καταλόγιζαν τον υπερφίαλο, ματαιόδοξο χαρακτήρα του παιδιού – θαύματος που «νομίζει πως είναι ο καλύτερος σκηνοθέτης του κόσμου». Του επιπόλαιου, σκληρού και χωρίς κανένα μα κανένα δέος κοινού, αυτού του αιματοβαμμένου δημογραφικού των 15 – 24 που δονεί τα multiplex με τον θόρυβό του, που δεν θα κωλώσει να σκυλοβαρεθεί και να διαγράψει. Των κάμποσων (εξυγιασμένων) ενηλικωμένων που πιάσαν τη ζωή απ’ τα κέρατα στα έξι χρόνια που μεσολαβούν από το Ρέκβιεμ για Ένα Όνειρο, και δεν θα διστάσουν να εκθρονίσουν τον σκηνοθέτη που κάποτε εν μια νυκτί έχρισαν έμβλημά τους.

...

Που θα βρίσκεται ο Αρονόφσκι μετά από αυτήν την Ύβρη απέναντι στο χέρι που τον ταϊζει, μέλλει να το μάθουμε. Για μένα (που δεν μου αρέσει και τόσο το Pi και εναντιώνομαι εμπαθώς στο Requiem for a Dream) με αυτήν την θρασεία, αριστουργηματική πρόταση, διεκδίκησε και πήρε τον χώρο που αυτοί που τώρα τον εγκαταλείπουν του είχαν φτηνοδανείσει. Από μένα τον έχει για πάντα και μόνο για το Fountain..

...

Η χυδαιότητα της ευκολίας, η αμηχανία του ασυνήθους θα προκαλέσει και κείνα τα σαχλά (καμουφλαρισμένης απελπισίας) γελάκια και τις βιασμένες ερμηνείες.

"

2 σχόλια:

vandimir είπε...

Τώρα φοβάμαι ότι εσύ έχεις παρεξηγήσει κάποια από τα συμπεράσματά μου. ΟΚ, το ότι δεν μου άρεσε η ταινία είναι σαφές (αν και μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασε αρκετά και γράφω θετικά για τον Α. στο τέλος του κειμένου μου. Ο άνθρωπος είναι όντως ενδιαφέρων).
Στα συμπεράσματα όμως τώρα: Στο γενικό νόημα συμφωνήσαμε, αλλά μάλλον δεν το κατάλαβες. Έγραψα:
"...σαν γενικό συμπέρασμα μας υποδεικνύει το ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τον θάνατο, να μην τον φοβόμαστε και να μη θρηνούμε (τώρα το αν αυτό πρέπει να γίνει λόγω της βεβαιότητας ότι η ψυχή είναι ούτως ή άλλως αθάνατη ή για άλλους λόγους, δεν είμαι και πολύ βέβαιος)."
Τα εντός παρένθεσης αφορούν προσωπικά σεναριακά προβλήματα που είχα, αλλά το συμπέρασμα είναι αυτό ακριβώς: Συμφιλίωση με τον θάνατο! Δεν ανέφερα ποτέ το συμπέρασμα "η ζωή αξίζει ώς αθανασία". Είπα ακριβώς το αντίθετο. Ότι το ξεπέρασμα της οδύνης βρίσκεται στη συμφιλίωση με το θάνατο (είπαμε, σ΄αυτό συμφωνώ και μαζί σου και με τον Α.) Δεν έχω κανένα πρόβλημα μ' αυτό. Δεν διατύπωσα αντιρρήσεις γι΄αυτό το συγκεκριμένο θέμα, αλλά για την ταινία γενικότερα, τους τρόπους με τους οποίους φτάνει σ' αυτό το συμπέρασμα.
Ξέρεις, ένα συμπέρασμα με το οποίο συμφωνούμε, δεν είναι αρκετό να μας κάνει να αγαπήσουμε μια ταινία. Θέλω να πω, η Syriana π.x. (εντελώς άσχετο παράδειγμα, αλλά...) είναι μια ταινία με την οποία ιδεολογικά συμφωνούσα απόλυτα, πλην όμως δεν μου άρεσε σαν ταινία (θα το δεις αν θέλεις στο σχετικό μου κείμενο).
Όσο για την αθανασία της ψυχής, θα δεις ότι κι εγώ αναρωτιέμαι, αν δηλ. όντως υπονοεί κάτι τέτοιο, κι αυτό, επαναλαμβάνω, λόγω του ότι σεναριακά δεν μου ήταν καθόλου ξεκάθαρη η ταινία. Και φυσικά (εννοείται) το πρόβλημα δεν ήταν οι 3 (παράλληλες ή μη) ιστορίες. Κάθε άλλο. Ίσα - ίσα που ταινίες με "πολλαπλές" ιστορίες είναι συχνά εξαιρετικά γοητευτικές. Θα με συγχωρήσεις, τέλος, αν εξακολουθώ να πιστεύω ότι η έννοια της αιωνιότητας σε διάφορα επίπεδα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στο φιλμ.

Ας παραμείνει η συζήτηση σε φιλικό επίπεδο, γιατί είναι πολύ ενδιαφέρουσα.

ΥΓ: Σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι αν δεν σ' αρεσει το Fountain δέχεσαι μόνο το Ταραντινικό στιλ (θανάτου και όχι μόνο). Ξέρω ότι το είπες μάλλον υπερβολικά, απλώς το επισημαίνω. Θεωρώ, ας πούμε, το Solaris ή το Σταλκερ του Ταρκόφσκι (μεταφυσικά) αριστουργήματα, κι ας μην ασπάζομαι ιδεολογικά τον χριστιανισμό του μεγάλου αυτού δημιουργού.

tks είπε...

κοίτα προφανώς ορισμένα από τα σχόλια μου όπως και να το κάνεις είναι επηρεασμένα από την ισοπεδωτική κριτική (και χωρίς κανένα επιχείρημα) που έχει δεχθεί η ταινία από ορισμένους κριτικους, αλλά και από το "πάθος" το να δείς κάτι που σε επηρεάζει, επομένως το δέχομαι ότι μπορεί να ειναι άστοχα ή να αναφέρονται περισότερο σε κάτι που διάβασα κάπου αλλού παρά στο συγκεκριμένο σχολιό σου κάποια από αυτά που έγραψα. Επομένως για αυτό απολογούμε εκ των προτέρων.

Τώρα για το συγκεκριμένο εγώ θεώρησα ότι είχες πρόβλημα με το αν υπονοεί ότι η συμφιλίωση με το θάνατο έρχεται μέσω της παραδοχής της αθανασίςα της ψυχής. Πράγμα που προφανώς είναι ολισθηρό έδαφος για μια ταινία να προσπαθήσει να δείξει αλλά και πράγμα που για εμένα είναι ξεκάθαρο ότι η ταινία δεν υπονοεί. Δηλαδή για μένα η μεγάλη αξία της ταινίας είναι ότι δείχνει την συμφιλίώση με το θάνατο χωρίς να υπονοεί τίποτα για αιώνια ζωή. Και αν κατάλαβα καλά αυτός ήταν ο δικός σου προβληματισμός, δηλ ότι να πείς οτι συμφιλιώνεσαι με τον θάνατο δεχόμενος την αιωνιότητα της ψυχής είναι μισή συμφιλίωση μιας και ουσιαστικά δεν δέχεσαι τον θάνατο σε αυτή τη περίπτωση.

Τώρα για το φιλμογραφικό μέρος είναι ωραίο αλλά δεν θα μπορούσα να πω ότι δεν έχει κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Αρονοφσκι που σε όλες τις ταινίες του δίνουν ένα αέρα (άλλοτε για καλό άλλοτε για κακο) πιο "ερασιτεχνικό" ίσως. Προσωπικά ταυτίστηκα και ενθουσιάστικα όσο τιποτα το τελευταίο καιρό με τη ταινία γιατί καταρχάς τόλμησε να καταπιαστεί με ένα κεντρικό - το κεντρικότερο - και αχανές θέμα και έδωσε μεταφυσικές απαντήσεις που - ή τουλάχιστον έτσι τις ερμηνευσα εγώ - που ταυτίζονται εν μέρει με τις δικές μου. και όλα αυτά μέσα από μια περίπλοκη αφήγηση. Θα αποπειραθώ σε επόμενο σχόλιο να μαζέψω κάποια από αυτά.